Anasayfa
view (görünüm). Bir ya da daha çok tablodan gelen verilerin görünümü.
virtual address space (sanal adres alanı). Belli bir iş parçacığına (thread) atanan toplam bellek alanını gösteren adres toplamı.
virtual machine (sanal makina). İşletim sistemi tarafından yaratılan bir ortamdır. Sanal makine, bilgisayarın tüm işlevlerini (bellek, işlemci) benzetir.
virtual machine manager (sanal makine yöneticisi). İşletim sistemi kaynaklarının atanmasını ve yönetilmesini yöneten sistem.
virtual memory (sanal bellek). Ana bellek alanının yanı sıra sabit disk alanın belli bir kısmının ana bellek alanı gibi kullanılması.
wall paper (duvar kağıdı). Masaüstünde artalanın deseni.
web browser (web tarayıcı). Web server üzerindeki web sayfalarını tarayan (arayan ve bulan) program. Örneğin Internet Explorer.
window (pencere). Bir uygulamanın yer aldığı sınırlı alan. Windows'ta her uygulama bir pencere ile yer alır.
volume. Bir ya da daha çok disk bölümünden (partition) oluşan bir birim disk alanı.
word processing (sözcük işlem). Metin yazma, düzenleme ve kağıda baskı işlemlerini yapan programlara verilen ad.
workgroup. Aralarında bağlantı bulunan ve kaynak paylaşımının mümkün olduğu bir grup bilgisayar.
zone (alan) . DNS veritabanında DNS ağacının bitişik olan bir kısmıdır. Zon kendi içinde yer alan kaynakların kayıtlarını (resource records) tutar.
zone transfer (zon transferi). DNS serverların verilerini uyumlaştırma işlemi.
Kısa Adlar
ADO ActiveX Data Objecs. Microsoft'un bütün verilere erişimde geliştirmiş olduğu bir üst düzey arabirimdir. ADO verilere hızlı biçimde erişim sağlar. Uç database uygulamaları (front-end) ve client/server database uygulamaları geliştirmek için kullanılır.
AEP . Asynchronous Event Package (Zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
ANSI (American National Standards Institute). Bilgisayar dünyasında standartlarını belirleyen örgüt. ANSI. American National Standards Instute. ANSI karakter seti; 8-bitlik bir karakter seti sağlar. 0-255 arasında toplam 256 karakteri temsil eder. İlk 128 karakter alfabetik karakterleri, ikinci 128 karakter ise özel karakterleri temsil eder.
API. Application Programming Interface (Uygulama Programı Arabirimi). İşletim sistemi tarafından uygulama programına sunulan fonksiyonlar kütüphanesi.
ASCII. American Standard Cod for Information Interchange. metin (text) karakterlerin temsili için geliştirilmiş bir kodlama yöntemi. 256 tane tanımlı karakterden oluşan dosya tipi.
BIND. Berkeley Internet Name Domain. UNIX işletim sistemlerideki Domain Name System (DNS) standardı.
BIOS. Basic Input and Output System. Bir sistemin en alt düzey düzenlemelerin (saat, görüntü, sabit disk vb.) yapan program.
BDC. Backup Domain Controller. NT Server'ın ana domain kontrol biriminin yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon olabilirler.
CDFS. CD-ROM dosyalama sistemi.
COM. Component Object Model. Kod birimlerinin birbirini çağırması ile ilgili Windows'un bileşenler teknolojisi.
DBCC. Database Consistency Checker. Bir database'in mantıksal ve fiziksel tutarlılığını kontrol etmek için kullanılan bir deyim.
DBMS. Database Management System. Verilerin saklandığı, üzerinde işlemlerin yapıldığı bir dosya saklama sistemi.
DCL. Data Control Language. Database nesneleri üzerindeki izinleri düzenlemeyi sağlayan SQL deyimleri.
DDE. Dynamic Data Exchange (Dinamik Veri Alışverişi). İki uygulama (program) arasında veri alışverişi. Örneğin: ACCESS'in bir EXCEL tablosunu doğrudan kendi içine alabilmesi.
DDL. Data Definition Language. Bir database yapısını modellemek için kullanılan SQL deyimleri. DDL ile uzak database'ler yaratılır, değiştirilir ve silinebilirler.
Dfs. Distributed File System. Windows 2000'de şirket içinde paylaşılan dizinlerin merkezi olarak yönetilmesini sağlayan yeni bir disk yönetim aracı.
DLL. Dynamic Link Library. Çalışma zamanında kullanılan fonksiyon kütüphanesi.
DML. Data Manipulation Language. Bir veritanına erişim ve işlem yapmak için kullanılan dil.
DNS. Domain Name System. Domain adlarının karşılığın IP adresini bulmayı sağlayan bir servis. Örneğin sirket.com domain adına karşılık 151.122.12.1 IP adresinin çözülmesini sağlar.
DOS. Disk Operating System (Disk İşletim Sistemi). Kişisel bilgisayarların işletim sistemini ifade eder. Genellikle MS-DOS ya da diğer firmaların kişisel bilgisayar işletim sistemleri için kullanılır.
DSN. Data Source Name. Bir ODBC veritabanının adı.
EGA. Enhanced Graphics Adapter. Görüntü kartı teknolojisi. (Windows 95 'te desteklenmiyor).
EISA. Extended Industry Standard Architecture. 32-bit veri yolunu ve otomatik tanımayı destekleyen bir veri yolu tasarımı.
FAT. File Allocation Table. MS-DOS dosyalama sistemi.
GDI. Graphical Device Interface. Windows'un çizim, renk gibi grafik fonksiyonlarını düzenleyen ve DLL'lerden oluşan özel program kütüphanesi.
GUI. Graphical User Interface. Kullanıcı ile işletim sistemi arasındaki arabirim.
GUID. Globally unique identifier . Tek olarak üretilen 16-bayt bir değer. Zamanı ve bir sıra numarasını içerir ve belli bir aygıtı ya da nesneyi tanımlamak için kullanılır.
HAL. Hardware Abstraction Layer. NT işletim sistemini (çekirdeğini) diğer sürücülerden korumak için geliştirilmiş bir katman yazılım.
HTML (Hyper Text Markup Language). ise bir işaretleme dilidir. Web dokümanları HTML dili ile yazılırlar.
HTTP (HyperText Transport Protocol). HTML dokümanlarının taşınmasını ve gösterimini sağlayan protokol.
IFS. Installable File System. Windows 95 ve Windows NT tarafından desteklenen dosyalama sistemi. Windows 95 , yüklenebilir dosyalama sisteminin dinamik olarak kullanılmasını sağlar.
IPX/SPX. Novell firmasının ağ protokolü.
IRQ. Interrupt Request Level. İşlemcinin donanım birimlerine ayırdığı servis numaraları (1-15).
ISA. Industry Standard Architecture. IBM PC AT uyumlu bilgisayarların ortak mimarisi.
ISO. International Standards Organizations. Veri iletişimi standartlarını belirleyen örgüt.
ISP. (Internet Service Provider). Internet Servis Sağlayıcı kuruluş. Çok sayıda yerel kullanıcıya Internet hizmeti veren özel kuruluşlar.
LAN. Local Area Network. Sınırlı sayıda bilgisayardan oluşan yerel bilgisayar ağı.
LRU. Least Recently Used Technique. Kullanılan bilgilerin en eskisinin bellekte tutulması ile ilgili bir bellek yönetim tekniği.
MAC. Media Access Control. Network kartının Ethernet adresi.
MAPI. Messaging API. (Bkz. API). Uygulamaların mesaj-ilişkili olarak iletişim kurmalarını sağlayan kütüphane.
MDI. Multiple Document Interface (Çok Dokümanlı Arabirim). Bir uygulamanın çok sayıda dokümanla birlikte çalışabilmesi tekniği.
MIDI. Musical Instrumental Digital Interface (Müzikal Enstrümantel Sayısal Arabirim). Müzik aletleri ile bilgisayar arasında iletişimde kullanılan standart yöntem.
Mutex. Mutual Exclusion Service. Bir komut sürecinde sadece bir işlemin (thread) çalışmasını sağlayan bir yazılım tasarım tekniği.
NDIS. Network Driver Interface Specification. Ağdaki iletişimi sağlayan yazılımın özellikleri.
NETBEUI. NetBIOS Extended User Interface. Microsoft ağlarında kullanılan bir protokol.
NTFS. New Technology File System. NT işletim sisteminde kullanıcı ve dosya bazında güvenlik tanımlamalarının yapıldığı dosya sistemi.
ODBC. Open Data Base Connectivity (Açık Veri Tabanı Bağlanabilirliği). Bir veri tabanı ile onu kullanan programlar arasında kalan standart bir katmandır. Bu standart sayesinde programlar diğer veri tabanlarıyla ilişki kurabilirler.
OLAP. Online Analytical Processing. Karar destek sistemlerini tasarlamak için kullanılan bir database yönetim sistemi.
OLE. Object Linking and Embedding (Nesne Bağlama ve Gömme). Bir programdan diğerine ses, grafik ya da metin parçası olan bir nesnenin aktarımı. Nesnenin taşınması iki yöntemle olur. Nesne bağlanırsa, o nesne kaynağı ile her zaman bağlantılı olur. Nesne gömülürse asıl kaynağı olan bağlantısı kopar. Nesne tümüyle yeni uygulamanın malı olur.
OLE DB. Verilere erişim sağlayan bir COM ortamı. OLE DB Provider ile oluşturulan OLE DB arabirimi aracılığıyla client uygulamalar server üzerindeki verilere erişirler.
OLTP. Online Transaction Processing. Uçlarda aynı anca çok sayıda işlemin (transaction) yapıldığı veritabanı uygulamaları. Özellikle ticari alanlarda kullanılır.
PCI. Peripheral Component Interconnect. 32-bit ve 64-bit olarak kullanılabilen ve özellikle görüntü birimleri için tasarlanmış veri yolu.
PCMCIA. Personal Computer Memory Card International Association. Özellikle eklenen kartlar için kullanılan özel bir veri yolu.
PDC. Primary Domain Controller. NT Server'ın bir domain'inde merkezi yönetim amaçlı kurulması. Ana domain kontrol birimi kullanıcı veritabanına sahiptir. Domain kullanıcılarının sisteme girişi ana kontrol birimi üzerinden kontrol edilir.
virtual address space (sanal adres alanı). Belli bir iş parçacığına (thread) atanan toplam bellek alanını gösteren adres toplamı.
virtual machine (sanal makina). İşletim sistemi tarafından yaratılan bir ortamdır. Sanal makine, bilgisayarın tüm işlevlerini (bellek, işlemci) benzetir.
virtual machine manager (sanal makine yöneticisi). İşletim sistemi kaynaklarının atanmasını ve yönetilmesini yöneten sistem.
virtual memory (sanal bellek). Ana bellek alanının yanı sıra sabit disk alanın belli bir kısmının ana bellek alanı gibi kullanılması.
wall paper (duvar kağıdı). Masaüstünde artalanın deseni.
web browser (web tarayıcı). Web server üzerindeki web sayfalarını tarayan (arayan ve bulan) program. Örneğin Internet Explorer.
window (pencere). Bir uygulamanın yer aldığı sınırlı alan. Windows'ta her uygulama bir pencere ile yer alır.
volume. Bir ya da daha çok disk bölümünden (partition) oluşan bir birim disk alanı.
word processing (sözcük işlem). Metin yazma, düzenleme ve kağıda baskı işlemlerini yapan programlara verilen ad.
workgroup. Aralarında bağlantı bulunan ve kaynak paylaşımının mümkün olduğu bir grup bilgisayar.
zone (alan) . DNS veritabanında DNS ağacının bitişik olan bir kısmıdır. Zon kendi içinde yer alan kaynakların kayıtlarını (resource records) tutar.
zone transfer (zon transferi). DNS serverların verilerini uyumlaştırma işlemi.
Kısa Adlar
ADO ActiveX Data Objecs. Microsoft'un bütün verilere erişimde geliştirmiş olduğu bir üst düzey arabirimdir. ADO verilere hızlı biçimde erişim sağlar. Uç database uygulamaları (front-end) ve client/server database uygulamaları geliştirmek için kullanılır.
AEP . Asynchronous Event Package (Zaman uyumsuz olay paketi). Bir olayın oluşumunu bir alt düzeye bildiren ve dosyalama sisteminde kullanılan bir veri yapısı.
ANSI (American National Standards Institute). Bilgisayar dünyasında standartlarını belirleyen örgüt. ANSI. American National Standards Instute. ANSI karakter seti; 8-bitlik bir karakter seti sağlar. 0-255 arasında toplam 256 karakteri temsil eder. İlk 128 karakter alfabetik karakterleri, ikinci 128 karakter ise özel karakterleri temsil eder.
API. Application Programming Interface (Uygulama Programı Arabirimi). İşletim sistemi tarafından uygulama programına sunulan fonksiyonlar kütüphanesi.
ASCII. American Standard Cod for Information Interchange. metin (text) karakterlerin temsili için geliştirilmiş bir kodlama yöntemi. 256 tane tanımlı karakterden oluşan dosya tipi.
BIND. Berkeley Internet Name Domain. UNIX işletim sistemlerideki Domain Name System (DNS) standardı.
BIOS. Basic Input and Output System. Bir sistemin en alt düzey düzenlemelerin (saat, görüntü, sabit disk vb.) yapan program.
BDC. Backup Domain Controller. NT Server'ın ana domain kontrol biriminin yedeği olarak kurulduğu bilgisayar. Domain ana kontrol biriminde yer alan kullanıcı veritabanını yedeğini zaman uyumlu olarak taşır. Kullanıcılar BDC'ye logon olabilirler.
CDFS. CD-ROM dosyalama sistemi.
COM. Component Object Model. Kod birimlerinin birbirini çağırması ile ilgili Windows'un bileşenler teknolojisi.
DBCC. Database Consistency Checker. Bir database'in mantıksal ve fiziksel tutarlılığını kontrol etmek için kullanılan bir deyim.
DBMS. Database Management System. Verilerin saklandığı, üzerinde işlemlerin yapıldığı bir dosya saklama sistemi.
DCL. Data Control Language. Database nesneleri üzerindeki izinleri düzenlemeyi sağlayan SQL deyimleri.
DDE. Dynamic Data Exchange (Dinamik Veri Alışverişi). İki uygulama (program) arasında veri alışverişi. Örneğin: ACCESS'in bir EXCEL tablosunu doğrudan kendi içine alabilmesi.
DDL. Data Definition Language. Bir database yapısını modellemek için kullanılan SQL deyimleri. DDL ile uzak database'ler yaratılır, değiştirilir ve silinebilirler.
Dfs. Distributed File System. Windows 2000'de şirket içinde paylaşılan dizinlerin merkezi olarak yönetilmesini sağlayan yeni bir disk yönetim aracı.
DLL. Dynamic Link Library. Çalışma zamanında kullanılan fonksiyon kütüphanesi.
DML. Data Manipulation Language. Bir veritanına erişim ve işlem yapmak için kullanılan dil.
DNS. Domain Name System. Domain adlarının karşılığın IP adresini bulmayı sağlayan bir servis. Örneğin sirket.com domain adına karşılık 151.122.12.1 IP adresinin çözülmesini sağlar.
DOS. Disk Operating System (Disk İşletim Sistemi). Kişisel bilgisayarların işletim sistemini ifade eder. Genellikle MS-DOS ya da diğer firmaların kişisel bilgisayar işletim sistemleri için kullanılır.
DSN. Data Source Name. Bir ODBC veritabanının adı.
EGA. Enhanced Graphics Adapter. Görüntü kartı teknolojisi. (Windows 95 'te desteklenmiyor).
EISA. Extended Industry Standard Architecture. 32-bit veri yolunu ve otomatik tanımayı destekleyen bir veri yolu tasarımı.
FAT. File Allocation Table. MS-DOS dosyalama sistemi.
GDI. Graphical Device Interface. Windows'un çizim, renk gibi grafik fonksiyonlarını düzenleyen ve DLL'lerden oluşan özel program kütüphanesi.
GUI. Graphical User Interface. Kullanıcı ile işletim sistemi arasındaki arabirim.
GUID. Globally unique identifier . Tek olarak üretilen 16-bayt bir değer. Zamanı ve bir sıra numarasını içerir ve belli bir aygıtı ya da nesneyi tanımlamak için kullanılır.
HAL. Hardware Abstraction Layer. NT işletim sistemini (çekirdeğini) diğer sürücülerden korumak için geliştirilmiş bir katman yazılım.
HTML (Hyper Text Markup Language). ise bir işaretleme dilidir. Web dokümanları HTML dili ile yazılırlar.
HTTP (HyperText Transport Protocol). HTML dokümanlarının taşınmasını ve gösterimini sağlayan protokol.
IFS. Installable File System. Windows 95 ve Windows NT tarafından desteklenen dosyalama sistemi. Windows 95 , yüklenebilir dosyalama sisteminin dinamik olarak kullanılmasını sağlar.
IPX/SPX. Novell firmasının ağ protokolü.
IRQ. Interrupt Request Level. İşlemcinin donanım birimlerine ayırdığı servis numaraları (1-15).
ISA. Industry Standard Architecture. IBM PC AT uyumlu bilgisayarların ortak mimarisi.
ISO. International Standards Organizations. Veri iletişimi standartlarını belirleyen örgüt.
ISP. (Internet Service Provider). Internet Servis Sağlayıcı kuruluş. Çok sayıda yerel kullanıcıya Internet hizmeti veren özel kuruluşlar.
LAN. Local Area Network. Sınırlı sayıda bilgisayardan oluşan yerel bilgisayar ağı.
LRU. Least Recently Used Technique. Kullanılan bilgilerin en eskisinin bellekte tutulması ile ilgili bir bellek yönetim tekniği.
MAC. Media Access Control. Network kartının Ethernet adresi.
MAPI. Messaging API. (Bkz. API). Uygulamaların mesaj-ilişkili olarak iletişim kurmalarını sağlayan kütüphane.
MDI. Multiple Document Interface (Çok Dokümanlı Arabirim). Bir uygulamanın çok sayıda dokümanla birlikte çalışabilmesi tekniği.
MIDI. Musical Instrumental Digital Interface (Müzikal Enstrümantel Sayısal Arabirim). Müzik aletleri ile bilgisayar arasında iletişimde kullanılan standart yöntem.
Mutex. Mutual Exclusion Service. Bir komut sürecinde sadece bir işlemin (thread) çalışmasını sağlayan bir yazılım tasarım tekniği.
NDIS. Network Driver Interface Specification. Ağdaki iletişimi sağlayan yazılımın özellikleri.
NETBEUI. NetBIOS Extended User Interface. Microsoft ağlarında kullanılan bir protokol.
NTFS. New Technology File System. NT işletim sisteminde kullanıcı ve dosya bazında güvenlik tanımlamalarının yapıldığı dosya sistemi.
ODBC. Open Data Base Connectivity (Açık Veri Tabanı Bağlanabilirliği). Bir veri tabanı ile onu kullanan programlar arasında kalan standart bir katmandır. Bu standart sayesinde programlar diğer veri tabanlarıyla ilişki kurabilirler.
OLAP. Online Analytical Processing. Karar destek sistemlerini tasarlamak için kullanılan bir database yönetim sistemi.
OLE. Object Linking and Embedding (Nesne Bağlama ve Gömme). Bir programdan diğerine ses, grafik ya da metin parçası olan bir nesnenin aktarımı. Nesnenin taşınması iki yöntemle olur. Nesne bağlanırsa, o nesne kaynağı ile her zaman bağlantılı olur. Nesne gömülürse asıl kaynağı olan bağlantısı kopar. Nesne tümüyle yeni uygulamanın malı olur.
OLE DB. Verilere erişim sağlayan bir COM ortamı. OLE DB Provider ile oluşturulan OLE DB arabirimi aracılığıyla client uygulamalar server üzerindeki verilere erişirler.
OLTP. Online Transaction Processing. Uçlarda aynı anca çok sayıda işlemin (transaction) yapıldığı veritabanı uygulamaları. Özellikle ticari alanlarda kullanılır.
PCI. Peripheral Component Interconnect. 32-bit ve 64-bit olarak kullanılabilen ve özellikle görüntü birimleri için tasarlanmış veri yolu.
PCMCIA. Personal Computer Memory Card International Association. Özellikle eklenen kartlar için kullanılan özel bir veri yolu.
PDC. Primary Domain Controller. NT Server'ın bir domain'inde merkezi yönetim amaçlı kurulması. Ana domain kontrol birimi kullanıcı veritabanına sahiptir. Domain kullanıcılarının sisteme girişi ana kontrol birimi üzerinden kontrol edilir.
